1. Khái niệm
Đau lưng là tình trạng phổ biến trong xã hội ngày nay, gây ra những trở ngại và bất tiện không nhỏ đối với người bệnh và cuộc sống. Theo thống kê có hơn 70% dân số thế giới bị đau lưng ít nhất 1 lần trong đời.
Triệu chứng chính của đau lưng là cảm giác đau nhức, khó chịu, căng tức ở bất kỳ vị trí nào trên lưng. Ở một số người, cơn đau có thể lan xuống mông, chân, hoặc cánh tay, tuỳ thuộc vào vị trí đau và dây thần kinh bị ảnh hưởng.
Đau lưng có thể được phân chia theo 2 cách:
Cách 1: Dựa vào vị trí đau mà chia thành đau lưng trên, đau lưng dưới, đau lưng giữa và đau lưng một bên (trái hoặc phải).
Cách 2: Dựa vào thời gian đau:
- Đau lưng cấp tính: Tình trạng này thường bắt đầu đột ngột và có thể kéo dài tới 6 tuần.
- Đau lưng mạn tính: Các cơn đau phát triển trong một thời gian dài, thường kéo dài hơn 3 tháng.
Tình trạng đau này có thể xuất phát từ các vấn đề cơ, xương, khớp, dây thần kinh hoặc từ cột sống… Nhiều trường hợp có thể là do ảnh hưởng từ cấu trúc bên trong cơ thể như động mạch chủ, tuyến tuỵ, túi mật hoặc thận…
2. Đau lưng có nguyên nhân gì?
Lưng của chúng ta cấu tạo bao gồm: cơ bắp, dây chằng, gân, đĩa đệm và xương. Các bộ phận này sẽ cùng nhau phối hợp hoạt động để hỗ trợ cơ thể và cho phép chúng ta cúi xuống rất dễ dàng.
Đau lưng có thể do một vài nguyên nhân sau
– Do các bệnh lý:
- Thoái hoá cột sống thắt lưng: Tình trạng này thường xảy ra ở vị trí sụn khớp và đĩa đệm. Khi cột sống thắt lưng bị thoái hoá, người bệnh sẽ đau vừng lưng dưới liên tục, đau tăng mỗi khi cúi người, vặn mình hoặc nhấc đồ nặng.
- Đau lưng do gai cột sống thắt lưng: Đây là một trong những biểu hiện đặc trưng của thoái hóa cột sống thắt lưng. Khi cột sống mọc ra những phần xương chìa ra như gai, cọ sát với những xương khác hoặc phần mềm xung quanh sẽ gây ra cảm giác đau đớn. Cơn đau xuất hiện khi bệnh nhân bắt đầu đứng lên di chuyển. Nặng hơn, nó sẽ lan xuống hai bên chân hoặc dọc theo phần cột sống lưng.
- Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Khi có tác động mạnh, nhân nhầy của đĩa đệm đi qua chỗ rách, thoát vị ra ngoài, chèn ép vào rễ thần kinh, tạo ra các cơn đau âm ỉ hoặc liên tục ở vùng thắt lưng hoặc hông của người bệnh. Cơn đau có xu hướng tăng lên khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc vận động quá sức.
- Bệnh lí hẹp ống sống thắt lưng: Đây là tình trạng ống sống bị thu hẹp gây chèn ép lên tuỷ sống hoặc các rễ dây thần kinh. Thường lầ do gai xương phát triển, thoái hoá dây chằng làm dây chằng dày lên gây hẹp lòng ống sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cột sống… Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, cơn đau có thể kéo dài dai dẳng, thậm chí gây yếu liệt hai chân.
- Đau dây thần kinh toạ: Dây thần kinh tọa chạy từ tủy sống xuống hông và tới phía sau của chân. Triệu chứng phổ biến của căn bệnh này là đau thắt lưng, lan dọc xuống chân theo đường đi của dây thần kinh tọa. Ngoài ra còn kèm theo cảm giác tê nóng, đau rát bỏng ở khu vực bị đau.
- Cong vẹo cột sống lâu ngày.
- Đau lưng do khối u cột sống: Một số trường hợp hiếm gặp, những cơn đau ở vùng lưng có thể gây ra bởi sự xuất hiện của một khối u. Khối u cột sống là sự phát triển của những mô bất thường ở trong ống cột sống hoặc xung quanh cột sống. Các khối áp lực lên cột sống và tổn thương tủy sống, do đó gây ra các cơn đau từ âm ỉ đến dữ dội. Bệnh cần phát hiện kịp thời và điều trị sớm để tránh trường hợp khối u di căn đến nơi khác. Đây là một trong những nguyên nhân gây đau lưng rất nguy hiểm, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng.
- Đau lưng do sỏi thận, tuỵ…
– Do các tác động từ bên ngoài như chấn thương, tư thế vận động làm việc không đúng.
– Thừa cân cũng được coi là một nguyên nhân gây đau lưng. Bởi xương sống được coi là cột trụ nâng đỡ toàn bộ cơ thể. Khi trọng lượng cơ thể càng lớn, áp lực tác động lên cột sống, đĩa đệm càng tăng. Vì vậy, nếu tình trạng thừa cân kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến cột sống, gây thoái hóa cột sống, đĩa đệm dẫn đến các cơn đau, đặc biệt là vùng thắt lưng dưới.
– Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ đau lưng vì có thể làm giảm lưu lượng máu đến cột sống và làm tăng nguy cơ loãng xương.
– Theo hướng thoái hoá tự nhiên, đau lưng cũng xuất hiện phổ biến hơn khi tuổi càng cao.
– Ngoài ra còn có thể do chế độ luyện tập quá sức, ít vận động hoặc chế độ ăn thiếu hụt canxi, loãng xương. Hay do mang thai dẫn đến thay đổi cơ thể và sinh lý của người mẹ.
Qua đây, có thể thấy đau lưng là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau. Vì vậy khi có các triệu chứng khó chịu và gây đau, người bệnh cần tìm đến bệnh viện hoặc các bác sỹ uy tín để thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, đúng hướng.