1. Định nghĩa
Viêm lộ tuyến cổ tử cung là tình trạng tổn thương lành tính do các tế bào tuyến nằm trong ống cổ tử cung phát triển và xâm lấn ra bên ngoài cổ tử cung gây tổn thương cổ tử cung. Các tuyến thực hiện chức năng bài tiết dịch nhầy, nằm dưới lớp biểu mô của cổ tử cung bị lộ ra ngoài bị nhiễm bệnh bởi vi khuẩn, nấm, vi rút, vi trùng…
Là căn bệnh phụ khoa thường gặp ở độ tuổi sinh nở. Nếu không được can thiệp, xử trí kịp thời và đúng cách có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và đời sống tình dục. Dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, vô sinh…
2. Phân độ
Bệnh được chia thành 3 cấp độ:
- Cấp độ 1: Tế bào tuyến trong cổ tử cung chỉ mới lan ra bên ngoài, diện tích tổn thương nhỏ, chưa vượt quá 30%. Tình trạng viêm nhiễm chưa lan rộng, chưa gây ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và quan hệ tình dục.
- Cấp độ 2: Diện tích cổ tử cung bị tổn thương đã lan rộng đến khoảng 50-70%. Thăm khám và điều trị sớm là cách duy nhất tránh các biến chứng nguy hiểm.
- Cấp độ 3: Vùng cổ tử cung bị tổn thương lan rộng hơn 70% diện tích. Các triệu chứng bệnh ngày càng nặng nề hơn, nhiều biến chứng nguy hiểm xuất hiện cần xử trí ngay lập tức.
3. Triệu chứng
3.1. Viêm lộ tuyến cổ tử cung độ 1
Đây là giai đoạn đầu của bệnh khi các tế bào tuyến trong cổ tử cung đã bắt đầu phát triển ra bên ngoài. Tạo ra môi trường thuận lợi để các vi khuẩn xâm nhập.
Mức độ viêm nhiễm ở giai đoạn này còn nhẹ nên chưa có dấu hiệu rõ ràng. Có thể chú ý những dấu hiệu sau:
- Xuất hiện khí hư bất thường so với chu kỳ rụng trứng bình thường.
- Khí hư có màu sắc lạ như trắng đục, vàng hoặc xanh.
- Khí hư có mùi hôi khó chịu kèm theo tình trạng ngứa ngáy vùng âm đạo.
=> Ở cấp độ 1, bệnh có khả năng chữa khỏi rất cao.
3.2. Viêm lộ tuyến cổ tử cung độ 2
– Bước sang giai đoạn này, mức độ viêm nhiễm ở lộ tuyến cổ tử cung rơi vào khoảng 50%.
– Ngoài các triệu chứng như ở giai đoạn đầu, có thể cảm thấy đau rát và chảy máu ở vùng kín sau quan hệ (ngoại trừ lần đầu quan hệ bị chảy máu).
– Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm cổ tử cung, viêm tắc vòi trứng, nguy hiểm nhất là ung thư cổ tử cung. Mặt khác, bệnh còn làm tăng nguy cơ vô sinh – hiếm muộn ở phụ nữ.
3.3. Viêm lộ tuyến cổ tử cung độ 3
Giai đoạn này còn được gọi là viêm lộ tuyến cổ tử cung diện rộng. Nghĩa là tình trạng tổn thương đã rất nặng và có nguy cơ gây nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Lúc này, có thể gặp phải các triệu chứng như:
- Quan hệ tình dục bị đau và chảy máu do các lộ tuyến đã phát triển ra bên ngoài cổ tử cung gây trầy xước.
- Xuất hiện khí hư nhiều hơn bình thường, có màu sắc lạ và có mùi hôi tanh khó chịu.
- Xuất huyết âm đạo nhưng không phải vào chu kỳ kinh nguyệt.
- Cơ thể mệt mỏi, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, đau thắt bụng như đau bụng kinh nhưng không phải chu kỳ.
- Giảm ham muốn, không còn hứng thú khi quan hệ tình dục.
4. Nguyên nhân
– Vệ sinh vùng kín sai cách: Là nguyên nhân thường gặp gây nên rất nhiều căn bệnh phụ khoa ở chị em phụ nữ. Các chuyên gia phụ khoa khuyến cáo, chị em cần vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng nước hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ hàng ngày. Đặc biệt sau quan hệ tình dục, trong thời gian hành kinh…
– Quan hệ tình dục không an toàn: Việc quan hệ tình dục không sử dụng bất cứ biện pháp tránh thai an toàn nào như bao cao su…hoặc quan hệ với nhiều bạn tình cũng có thể gây ra tình trạng bệnh nặng. Ngoài ra, việc quan hệ không an toàn còn là nguyên nhân lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, giang mai, sùi mào gà, nguy hiểm nhất là HIV.
– Mắc các bệnh lý phụ khoa khác: Khi mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa khác như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, mụn cóc sinh dục… sẽ tăng nguy cơ bị viêm.
– Lạm dụng thủ thuật phụ khoa: Các trường hợp nạo phá thai, đặt vòng âm đạo sai cách… có thể khiến cổ tử cung bị tổn thương. Tạo điều kiện cho các vi khuẩn xâm nhập và phát triển gây viêm nhiễm.
– Thay đổi nội tiết tố nữ: Sự thay đổi nội tiết tố gây mất cân bằng trong cơ thể cũng gây nên tình trạng viêm lộ tuyến cổ tử cung. Thông thường, nội tiết tố nữ sẽ thay đổi trong các trường hợp như uống thuốc tránh thai, phụ nữ sau khi sinh hoặc phụ nữ bước sang tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh.
– Không khám sức khỏe phụ khoa định kỳ: Tâm lý e ngại hoặc chủ quan không khám sức khỏe phụ khoa định kỳ là một trong những nguyên nhân khiến bệnh phát hiện trễ, bệnh trở nặng và khó điều trị hơn.
5. Biến chứng
5.1. Là nguyên nhân dẫn đến các bệnh phụ khoa khác
Khi bị viêm lộ tuyến cổ tử cung, sẽ gặp phải tình trạng tăng tiết dịch ở âm đạo, khiến môi trường âm đạo luôn trong trạng thái ẩm ướt là môi trường thuận lợi cho nhiều vi khuẩn gây bệnh sinh sôi và phát triển như vi khuẩn chlamydia, lậu,…
Nếu không được điều trị hiệu quả tình trạng này, các tác nhân gây bệnh sẽ tiếp tục phát triển, gây ra nhiều bệnh phụ khoa khác như viêm vòi trứng, viêm nội mạc tử cung…
Lộ tuyến cổ tử cung không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên khi cổ tử cung bị viêm bội nhiễm cấp tính, nặng có thể gây ngăn cản tinh trùng di chuyển đến gặp trứng. Điều đó khiến quá trình thụ thai không thể diễn ra. Ngoài ra, khi mắc bệnh, độ pH trong môi trường âm đạo bị mất cân bằng. Vì thế mà tinh trùng khó có thể sống sót để gặp trứng. Vì thế, điều trị tình trạng viêm nhiễm hiệu quả sẽ không gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
5.2. Lộ tuyến cổ tử cung không gây ung thư cổ tử cung. Nhưng có thể kèm theo bất thường tế bào cổ tử cung
Đó là lý do khi đi khám phụ khoa định kỳ hay vì viêm lộ tuyến cổ tử cung bác sĩ sẽ tư vấn chị em thực hiện thêm xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời tổn thương tiền ung thư cổ tử cung.
6. Chẩn đoán
– Siêu âm đầu dò: Thông qua hình ảnh siêu âm để xác định chính xác tình trạng và mức độ bệnh.
– Xét nghiệm dịch âm đạo: Xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.
7. Điều trị
7.1. Điều trị bằng thuốc
– Thuốc đặt âm đạo.
– Thuốc kháng sinh toàn thân.
– Gel rửa và bôi.
7.2. Phương pháp đốt điện
Là phương pháp sử dụng dòng điện cao tần để phá hủy các tế bào tuyến ở cổ tử cung. Đây là phương pháp khá hiệu quả. Nhược điểm là người bệnh có thể bị đau, chảy máu do bong mày sau đó. Tỷ lệ nhỏ có biến chứng lỗ cổ tử cung có thể bị chít hẹp.
7.3. Phương pháp đốt laser
Là phương pháp sử dụng tia laser để tiêu diệt các lộ tuyến lấn ra ngoài cổ tử cung. Đốt laser diệt lộ tuyến diễn ra nhanh chóng. Phương pháp còn hiệu quả trên cả những vùng viêm nhiễm rộng và ít gây đau cho người bệnh. Tuy nhiên, nếu đốt quá sâu hoặc gần sát lỗ cổ tử cung có thể hình thành sẹo xơ. Lỗ cổ tử cung bị hẹp sẽ gây ứ đọng máu kinh, cản trở quá trình thụ thai.
7.4. Phương pháp áp lạnh
Bác sĩ sẽ sử dụng khí N2O hoặc CO2 ở nhiệt độ thấp để đông cứng và tiêu diệt các tế bào tuyến ở cổ tử cung. Đây là phương pháp khá hiệu quả. Tuy nhiên, lành sẹo chậm, tiết dịch nhiều tỷ lệ nhỏ là áp lạnh có thể làm lỗ cổ tử cung bị chít hẹp.
8. Phòng tránh
– Giữ vệ sinh vùng kín luôn sạch sẽ. Nhất là trong thời gian diễn ra chu kỳ kinh, trước và sau khi quan hệ tình dục
– Nếu nghi ngờ tình trạng lộ tuyến do thuốc ngừa thai, chị em có thể tạm ngưng để theo dõi sau khi được bác sĩ tư vấn và thăm khám
– Tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo
– Mặc quần lót vừa vặn, chất liệu thoáng mát, không mặc quần ôm và bó sát vào vùng kín
– Quan hệ tình dục an toàn, không quan hệ bừa bãi.
– Tránh những hoạt động tình dục thô bạo gây tổn thương vùng kín
– Không nạo phá thai để bảo vệ sức khỏe và tránh tình trạng viêm nhiễm
– Hạn chế tối đa việc dùng thuốc kháng sinh, không tự ý sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ bởi thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi ở âm đạo, dẫn đến môi trường âm đạo dễ bị vi khuẩn có hại tấn công gây viêm nhiễm
– Thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần. Để tầm soát, phát hiện sớm các bệnh phụ khoa để có can thiệp điều trị sớm và hiệu quả.